Risk analizi kavramı, sonuçları belirsizlik içeren hemen hemen her türlü insani karar alma eylemine uygulanabilir. Bu belirsizlik, karar alma işleminin zorunlu bir özelliği olan geleceğe yönelik olmasından kaynaklanmaktadır.
Risk Analizi Nedir?
Risk kavramı, sonuçları belirsizlik içeren hemen hemen her türlü insani karar alma eylemine uygulanabilir. Bu belirsizlik, karar alma işleminin zorunlu bir özelliği olan geleceğe yönelik olmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle zaman, risk ile uğraşılırken göz önünde bulundurulması gereken merkezi bir değişkendir.
Pek çok durumda, ters giden olayların etkileri finansal kayıp şeklinde ortaya çıkmaktadır. Profesyonel danışmanların, müteahhitlerin, taşeronların ve tedarikçilerin görevi; aksaklığın meydana gelmesine yol açabilecek birbirinden ayrı risk kaynaklarını belirlemek ve bu riskleri taşıyabilecek en uygun organizasyonu sağlayacak bir risk yönetim stratejisi geliştirmektir.
Stratejik kararlarda ele alınan değişkenle ilgili olan riskin kapsamlı olarak anlaşılmasını sağlayan yöntemlerin bütünüdür. Başka bir ifade ile, ilgi duyulan değişkene ilişkin kestirim, olasılık dağılımı biçiminde ortaya konur.
Risk Analizi Alanları
- Kaynaklar
- Yönetim
- Kalite
- Finans
- Alt yüklenici
- İletişim
- Bilgi ve Bilgilendirme
- Süreç ve Onay
- Ticari
- Çevre
Firmalar tarafından yönetilen en önemli risk konuları bütçeleme, zamanlama, faaliyetlerin gerçekleştirilebilirliği, performans ve ürün gidi/çıktı riskleridir.
İterasyon Sayısı
Projelerde risk analizi sınırsız sayıda olasılık hesabı kullanılarak yapılabilir. Minimum 300 olmak kaydıyla, genel olarak 300 ile 500 arasında iterasyon hesaplanmalıdır. İterasyon sayısı arttıkça ihtimallerdeki hassaslık artar. 500 ve üzeri iterasyon kullanmanız gerekliyse Monte Carlo yöntemi yerine Hypercube yöntemi tercih edilmelidir.
Olasılıkların Derecelendirilmesi
Risk analizinde belirlenen maddeler gerçekleşme olasılıklarına göre 1 puan ila 5 puan arasında derecelendirilir. 1 puan çok düşük düzey gerçekleşme olasılığı olup 5 puan çok yüksek düzey gerçekleşme olasılığıdır. Bu olasılık düzeylerini planlama programlarında kod atayarak doğrudan belirleyebilirsiniz.
Risklerin Etki Şiddeti
Risklerin projeyi hangi şiddette etkileyeceğinin derecelendirmesidir. Şiddet de 1 ila 5 arasında derecelendirilir ve 5 puanlı risk projeyi çok üst düzeyde etkiler, projenin durmasına neden olabilir anlamındadır.
Risk Analizinde Simülasyon Süreci
Risk Analizi Modelleme
- Modelin geliştirilmesi
- Bağımsız değişkenlerin bilgisayara girilmesi
- Bağımlı değişkenlerin bilgisayara girilmesi
- Denklemlerin bilgisayara girilmesi
- Sonuçların alınması ve yorumu
Değişkenlerin Modele Girilmesi
- Değişkenler olasılık dağılımı olarak belirlenir. Değişken için dağılım türünü seçmek;
- Değişkenlerin alabileceği min-max değerler (dağılım aralığı)
- Min-max değerler arasında değişkenin alabileceği olası değerler
- Tüm olası değerlerin göreli olarak gerçekleşme olasılığı
- Dağılımlar;
- Histogram ve dikdörtgen dağılımlar
- Üçgen dağılımlar
- Normal dağılımlar
- Kesikli dağılımlar
- Zaman boyutu ve nokta tahminleri
Risk Analizi Nedir?
Risk kavramı, sonuçları belirsizlik içeren hemen hemen her türlü insani karar alma eylemine uygulanabilir. Bu belirsizlik, karar alma işleminin zorunlu bir özelliği olan geleceğe yönelik olmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle zaman, risk ile uğraşılırken göz önünde bulundurulması gereken merkezi bir değişkendir.
Pek çok durumda, ters giden olayların etkileri finansal kayıp şeklinde ortaya çıkmaktadır. Profesyonel danışmanların, müteahhitlerin, taşeronların ve tedarikçilerin görevi; aksaklığın meydana gelmesine yol açabilecek birbirinden ayrı risk kaynaklarını belirlemek ve bu riskleri taşıyabilecek en uygun organizasyonu sağlayacak bir risk yönetim stratejisi geliştirmektir.
Stratejik kararlarda ele alınan değişkenle ilgili olan riskin kapsamlı olarak anlaşılmasını sağlayan yöntemlerin bütünüdür. Başka bir ifade ile, ilgi duyulan değişkene ilişkin kestirim, olasılık dağılımı biçiminde ortaya konur.
Risk Analizi Alanları
- Kaynaklar
- Yönetim
- Kalite
- Finans
- Alt yüklenici
- İletişim
- Bilgi ve Bilgilendirme
- Süreç ve Onay
- Ticari
- Çevre
Firmalar tarafından yönetilen en önemli risk konuları bütçeleme, zamanlama, faaliyetlerin gerçekleştirilebilirliği, performans ve ürün gidi/çıktı riskleridir.
İterasyon Sayısı
Projelerde risk analizi sınırsız sayıda olasılık hesabı kullanılarak yapılabilir. Minimum 300 olmak kaydıyla, genel olarak 300 ile 500 arasında iterasyon hesaplanmalıdır. İterasyon sayısı arttıkça ihtimallerdeki hassaslık artar. 500 ve üzeri iterasyon kullanmanız gerekliyse Monte Carlo yöntemi yerine Hypercube yöntemi tercih edilmelidir.
Olasılıkların Derecelendirilmesi
Risk analizinde belirlenen maddeler gerçekleşme olasılıklarına göre 1 puan ila 5 puan arasında derecelendirilir. 1 puan çok düşük düzey gerçekleşme olasılığı olup 5 puan çok yüksek düzey gerçekleşme olasılığıdır. Bu olasılık düzeylerini planlama programlarında kod atayarak doğrudan belirleyebilirsiniz.
Risklerin Etki Şiddeti
Risklerin projeyi hangi şiddette etkileyeceğinin derecelendirmesidir. Şiddet de 1 ila 5 arasında derecelendirilir ve 5 puanlı risk projeyi çok üst düzeyde etkiler, projenin durmasına neden olabilir anlamındadır.
Risk Analizinde Simülasyon Süreci
Risk Analizi Modelleme
- Modelin geliştirilmesi
- Bağımsız değişkenlerin bilgisayara girilmesi
- Bağımlı değişkenlerin bilgisayara girilmesi
- Denklemlerin bilgisayara girilmesi
- Sonuçların alınması ve yorumu
Değişkenlerin Modele Girilmesi
- Değişkenler olasılık dağılımı olarak belirlenir. Değişken için dağılım türünü seçmek;
- Değişkenlerin alabileceği min-max değerler (dağılım aralığı)
- Min-max değerler arasında değişkenin alabileceği olası değerler
- Tüm olası değerlerin göreli olarak gerçekleşme olasılığı
- Dağılımlar;
- Histogram ve dikdörtgen dağılımlar
- Üçgen dağılımlar
- Normal dağılımlar
- Kesikli dağılımlar
- Zaman boyutu ve nokta tahminleri
